Quest JK

W poszukiwaniu wiedzy i informacji finansowych …

Strona główna » Czym są koszyki walutowe?

Czym są koszyki walutowe?

Czynników wpływających na kurs walutowy jest wiele. Są to kwestie ekonomiczne, w tym: poziom stóp procentowych, inflacja, tempo wzrostu gospodarczego, stopa bezrobocia oraz wydarzenia i zjawiska polityczno-społeczne na świecie. Każda waluta różni się od siebie wartością. By jakoś je uporządkować, rynek finansowy stworzył tak zwane koszyki walutowe.

Koszyk walutowy to system wyznaczania kursu waluty danego kraju w oparciu o kompozycję walut krajów obcych. Przyjmują je najczęściej państwa, w których struktura handlu (eksportu lub importu) jest zdywersyfikowana.

Najbardziej znanym koszykiem walutowy jest SDR (Special Drawing Rights – Specjalne Prawa Ciągnienia), czyli  międzynarodowa jednostka rozrachunkowa, umowna jednostka monetarna, mająca charakter pieniądza bezgotówkowego. Istnieje tylko jako zapis księgowy na bankowych rachunkach depozytowych. Została utworzona w 1967 roku przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Wprowadzono ją trzy lata później, w 1970 roku, jako narzędzie walki z grożącym kryzysem płynności. Jej cel to przede wszystkim stabilizacja międzynarodowego systemu walutowego. Od 1974 roku Specjalne Prawa Ciągnienia wyznaczane są na podstawie koszyka walutowego. On określa wartość SDR.  Początkowo był definiowany jako równowartość 0,888671 grama czystego złota – co w tym czasie odpowiadało również jednemu dolarowi amerykańskiemu. Po upadku systemu Bretton Woods, został ponownie zdefiniowany jako koszyk walut, a jego cena opiera się obecnie na pięciu głównych jednostkach monetarnych: dolara amerykańskiego, euro, jena japońskiego, funta szterlinga i juana; w proporcjach zależnych od wagi danego pieniądza w międzynarodowych transakcjach finansowych. Wartość w przeliczeniu na dolara amerykańskiego jest ustalana codziennie na podstawie notowań. Skład koszyka oraz waga poszczególnych walut jest aktualizowana przez MFW co pięć lat.

Polski złoty znajduje się w koszyku krajów zwanym Emerging Markets (EM). Są to rynki wschodzące, wyłaniające się, a gospodarka państw jest określana jako rozwijająca się lub rozwinięta. W jego skład wchodzą waluty 24 państw z całego świata. Kraje te cechują się szybkim wzrostem gospodarczym oraz dużym poziomem inwestycji stając się atrakcyjnym miejscem do lokowania kapitału. Na przykład, na rynkach papierów wartościowych można uzyskać w tych państwach wyższe stopy zwrotu, niż z giełd krajów wysoko rozwiniętych.

Wyróżnić można także koszyki walut surowcowych. Są to waluty krajów, których gospodarki są uzależnione od surowców takich jak ropa, gaz czy żelazo. Zalicza się do nich przede wszystkim eksporterów surowców przemysłowych. Surowce i waluty są w pewnej zależności. Jest ona na tyle duża, że notowania walut śledzą notowania surowców. To z kolei jest istotną informacją dla inwestorów na rynku finansowym. Skrótowo rzecz ujmując, gdy inwestor widzi jakie waluty są uzależnione od notowań ropy naftowej, a jakie od notowań miedzi, może przewidzieć, w jaką stronę będzie poruszał się rynek.  Do najważniejszych walut surowcowych należą: comdolls (dolary kanadyjskie, australijskie i nowozelandzkie), korona norweska, rand południowoafrykański czy rubel rosyjski. I tak idąc przykładem, jeśli cena ropy wzrośnie, spowoduje to większe zapotrzebowanie na koronę norweską, co przyczyni się automatycznie do wzrostu jej wartości.

Patrząc na koszyki walutowe musimy pamiętać, że mają one często wymiar pragmatyczny. Podział ten nie jest ani hermetyczny ani całkowicie rozdzielny. Ma pomóc nam w łatwiejsze spojrzenie na tak różne waluty świata.

Prof. Mariola Kłębek
Profesor | + posts

Profesor ekonomii.